Is uw organisatie een Vlaamse bestuursinstantie?

Is uw organisatie een Vlaamse bestuursinstantie zoals bedoeld in artikel 2, 10° van het e-govdecreet?

Dat is het geval als uw organisatie tot een van volgende categorieën behoort, zoals vastgelegd in de definities van het bestuursdecreet.
Combinaties zijn mogelijk, bv. voor gemeentelijke onderwijsinstellingen.

Vlaamse Overheid

a) het Vlaams Parlement, zijn diensten, en de instellingen die aan het Vlaams Parlement verbonden zijn;

b) de autonome diensten die onder toezicht staan van het Vlaams Parlement;

c) de Vlaamse Regering en de kabinetten van de leden van de Vlaamse Regering;

d) de Vlaamse administratie, zoals bepaald in artikel I.3, 2°, bestuursdecreet

e) de provinciegouverneurs en de arrondissementscommissarissen;

f) de Vlaamse openbare instellingen die niet behoren tot de Vlaamse administratie en opgesomd worden in artikel I.3 , 4°, bestuursdecreet

g) de Vlaamse adviesorganen, zoals bepaald in artikel I.3, 3°, bestuursdecreet

h) de Vlaamse administratieve rechtscolleges;

Lokale overheden

a) de gemeenten

b) de districten

c) de provincies

d) de openbare centra voor maatschappelijk welzijn

e) de samenwerkingsvormen

f) de intergemeentelijke onderwijsvereniging

g) de welzijnsverenigingen

h) de autonome verzorgingsinstellingen

i) de verzelfstandigde agentschappen opgericht door een provincie of gemeente

j) de polders en de wateringen

k) de besturen van de van de erkende kerk-of geloofsgemeenschappen van de erkende erediensten;

Andere instellingen met een publieke taak

Instellingen die niet behoren tot de Vlaamse overheid of tot een lokale overheid maar die voldoen aan al de kenmerken vermeld in artikel I.3, 6°, bestuursdecreet.

Hieronder vallen bijvoorbeeld bijna alle onderwijsinstellingen en een aantal vzw’s.
Dit is een moeilijker categorie die we apart bekijken hieronder. De criteria werden sinds 1 januari 2019 wel eenduidiger met het bestuursdecreet.

Milieu-instanties die niet onder de vorige categorieën vallen

maar voldoen aan elk van volgende voorwaarden:

ze staan onder het toezicht van de Vlaamse, een lokale overheid of een instelling met een publieke taak, en
ze oefenen openbare verantwoordelijkheden of functies uit of verlenen openbare diensten met betrekking tot het milieu

Valt mijn organisatie onder "instellingen met een publieke taak" van artikel I.3, 6° bestuursdecreet?

Instellingen die niet behoren tot de Vlaamse overheid of tot een lokale overheid maar die voldoen aan al de volgende kenmerken worden beschouwd als Vlaamse bestuursinstanties en vallen onder het toepassingsgebied van het e-govdecreet.

a) ze zijn opgericht met het specifieke doel te voorzien in behoeften van algemeen belang die niet van industriële of commerciële aard zijn;

b) ze bezitten rechtspersoonlijkheid;

c) drie mogelijke gevallen:

1) ofwel worden ze voor meer dan de helft gefinancierd door de Vlaamse overheid, een lokale overheid of een andere instelling met een publieke taak;

2) ofwel hebben de Vlaamse overheid, een lokale overheid of een andere instelling met een publieke taak meer dan de helft van de stemmen in de raad van bestuur;

3) ofwel staat hun beheer onder toezicht van de Vlaamse overheid, een lokale overheid of een andere instelling met een publieke taak.

FAQ over wat een Vlaamse instantie is in het kader van het e-govdecreet

Woonzorgcentra

Het criterium “beheer onder toezicht” (art. I,3, 6°, c), 3)) is een organiek criterium. Dit criterium vereist dat er een organieke verbondenheid is tussen de overheid en de instelling, waarvan maar sprake kan zijn als "de instelling ingevolge overheidsinmenging in de werking als het ware een verlengstuk van de overheid wordt". Dit criterium is dus van toepassing op bv woonzorgcentrum (WZC) van een OCMW of een andere openbare instantie. Het spreekt voor zich dat een louter privaatrechtelijke WZC, waar geen enkele inspraak is van welke overheid dan ook, moeilijk beschouwd kan worden als een 'verlengstuk' van de overheid (R.v.St. arrest nr. 221.642 van 6 december 2012). .

Daarnaast moet het criterium “meer dan de helft gefinancierd” bekeken worden. Dit criterium kan van toepassing zijn op een privaatrechtelijke WZC.

Er zal dus geval per geval moeten bekeken worden of een WZC onder de definitie van instellingen met een publieke taak valt, waarbij zowel de statuten als de financiering van belang zijn. Voor alle duidelijkheid: de 3 criteria van art. I,3,6°,c), Bestuursdecreet zijn niet cumulatief. Indien men voldoet aan een van de drie criteria wordt men beschouwd als een instelling met publieke taak.

Zorgbedrijven

(te herbekijken in het licht van artikel I.3, 5°, h), bestuursdecreet: In de praktijk zullen de ziekenhuizen en de zorgbedrijven als een bestuursinstantie moeten worden beschouwd, als het gaat om verenigingen die vallen onder het decreet van 19 december 2008 betreffende de organisatie van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn (OCMW-decreet).)

Vrije onderwijsinstellingen

Voor zover vrije onderwijsinstellingen voor meer dan de helft gefinancierd worden door de Vlaamse overheid, een lokale overheid of een andere instelling met een publieke taak, worden zij beschouwd als instellingen met een publieke taak. Hier is het criterium van artikel art. I, 3, 6°, c), 1) van toepassing.

Voorheen, vielen ze niet onder het toepassingsgebied op grond van artikel 3, 1°, b) van het openbaarheidsdecreet. Ze werden enkel gevat als ze beslissingen nemen die derden binden (diploma’s, examens …) en dan vielen ze onder de definitie van artikel 3, 1°, c) van het openbaarheidsdecreet. Dus niet voor verwerkingen betreffende hun personeel, wel van de studenten. (R.v.St. arrest nr. 221.642 van 6 december 2012). Vrije onderwijsinstellingen vallen, op basis van artikel I, 3, 6°, c), 1) sinds 1 januari 2019 ook voor de gegevens van hun personeelsleden onder de bevoegdheid van de VTC.

Wat betreft de toegang tot bestuursdocumenten wordt in het bestuursdecreet wel nog een opsplitsing gemaakt. Artikel II. 28 bepaalt: “Wat betreft de instellingen met een publieke taak die voldoen aan de voorwaarde, vermeld in artikel I.3, 6°, c), 1), maar niet aan de voorwaarden, vermeld in artikel I.3, 6°, c), 2) of 3), is dit hoofdstuk alleen van toepassing op de bestuursdocumenten die betrekking hebben op beslissingen die derden binden.” Dit betekent dat vrije onderwijsinstellingen enkel toegang dienen te verlenen tot bestuursdocumenten die betrekking hebben op beslissingen die derden binden en niet op bestuursdocumenten m.b.t. hun personeelsleden en interne werking.

Politiezones

Politiezones zijn geen Vlaamse maar federale instanties: "dat immers in artikel 6, §1, VIII van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming van de instellingen, de bevoegdheid van de gewesten wordt geregeld en dat daarin wordt bepaald dat de gewesten bevoegd zijn voor de ondergeschikte besturen, met uitzondering van onder andere de organisatie van en het beleid inzake de politie, met inbegrip van artikel 135, § 2, van de nieuwe gemeentewet, en de brandweer;"

Hulpverleningszones

De taken toevertrouwd aan de hulpverleningszones zijn een federale bevoegdheid. Hulpverleningszones kunnen niet worden beschouwd als een instantie binnen het Vlaamse Gewest. (zie https://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/beslissing-ovb2017248 ): "dat immers in artikel 6, §1, VIII van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming van de instellingen, de bevoegdheid van de gewesten wordt geregeld en dat daarin wordt bepaald dat de gewesten bevoegd zijn voor de ondergeschikte besturen, met uitzondering van onder andere de organisatie van en het beleid inzake de politie, met inbegrip van artikel 135, § 2, van de nieuwe gemeentewet, en de brandweer;
Overwegende dat de brandweer dus expliciet uitgesloten is van de organieke regeling van de gewesten en dat de taken toevertrouwd aan de hulpverleningszones bijgevolg een federale bevoegdheid zijn; dat een hulpverleningszone dan ook niet kan worden beschouwd als een instantie binnen het Vlaamse Gewest."