Deze pagina biedt een overzicht van alle voorbije infosessies, werksessies en netwerkbijeenkomsten over de toepassing van gedragsinzichten bij de Vlaamse overheid.

We hebben geprobeerd om er telkens ook werksessies van te maken omdat louter kennis overdragen of percepties beïnvloeden niet volstaat om mensen te brengen tot het toepassen van inzichten. Daarom lieten we de deelnemers graag ook proeven van een gedragstool of een specifieke werkvorm.

Belangrijkste info- en werksessies

Voor de belangrijkste sessies maakten we telkens een aparte pagina aan, met daarop het programma, de presentaties, ...

• In 2020 hadden we 'Nudgeville' gepland maar door de coronacrisis is dat niet kunnen doorgaan (op 31 maart noch op 29 september).
• 2019-12-03: netwerksessie in Brussel met Mariam Chammat, Tim Smits, Pieter Raymaekers en in de namiddag ook doesessies, bv. met onze tool voor efficiëntere brieven en e-mails ...
• 2019-10-03 : lunchsessie voor Vlaamse ambtenaren over "Methodes om over het gedrag van burgers te leren" met o.a. de Sensemaker methode en andere onderzoeksmethodes voor efficiënter beleid.
• 2019-06-07 : lunchsessie over gedragsexperimenten en statistiek (o.a. de onderzoeksmethode genaamd Randomised Controlled Trial of RCT).
• Tweedaagse opleiding (betalend) in mei 2019: op vrijdag 17 en 24 mei 2019 vond een tweedaagse opleiding "Gedragsinzichten en nudging: beter beleid maken met kennis van gedrag" plaats. De opleiding werd aangeboden door het Instituut voor de Overheid (KU Leuven) in samenwerking met het Departement Kanselarij en Bestuur (sinds 2020-09-01 het Departement Kanselarij en Buitenlandse Zaken) van de Vlaamse overheid. Kostprijs: 460 euro (inclusief btw) per persoon.
• Netwerk- en doesessie op 2019-02-07 waarin we de Gedragsverkenner voorstelden en ook het nieuwste nummer van het Vlaams Tijdschrift voor Overheidsmanagement (VTOM) dat geheel gewijd is aan de toepassing van gedragsinzichten bij de Vlaamse overheid.
• Werksessies op 2018-12-06 en 2018-12-20 over betere brieven dankzij de toepassing van gedragsinzichten en Heerlijk Helder i.s.m. het Behavioural Insights Netwerk Nederland (BIN NL). Doesessie met reële brieven en de gepresenteerde handreiking.
• Netwerkevent met postermarkt op 2017-12-08, georganiseerd door het Steunpunt Bestuurlijke Vernieuwing i.s.m. het Departement Kanselarij en Buitenlandse Zaken (toen nog DKB, nu DKBUZA) van de Vlaamse overheid ; keynote door Will Tiemeijer van de Nederlandse Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR).
• Werksessie op 2017-10-25 met het 7E-team, Kristof Rubens van het departement Omgeving over het Deense BASIC & AIMS model, en Emma Denorme van de vzw Arbeid & Milieu over Save at Work. Proeverij van het 7E-model.
• Werksessie op 2016-09-27 over de raamovereenkomst gedragsonderzoek, i.s.m. Tempera en het Joint Research Centre (JRC) van de Europese Commissie. Proeverij van de Gedragstoets 2.0.
• Infosessie op 2014-12-16 i.s.m. de SERV en de Nederlandse WRR en ook Fran Bambust over het 7E-model.
• Tijdens het managementseminarie voor het topkader van de Vlaamse overheid (Brugge, 11 & 12 mei 2017), en tijdens een bijeenkomt van het 3D-netwerk van AgO op 19 september 2017, testten we de eerste versie van een tool die we aan het ontwikkelen zijn de Gedragsverkenner.

Lerend Netwerk Gedragsinzichten

Op 2015-06-11 werden onder impuls van het team Communicatiebeleid van het Departement Kanselarij en Buitenlandse Zaken (toen nog DKB, nu DKBUZA) een aantal kennisdelingsnetwerken opgericht door deze mensen  (pdf van 34,2 kB) en volgens deze definitie & voorwaarden (pdf van 213 kB); je verneemt meer over die dag in dit verslag  (pdf van 144,1 kB).

De lerende netwerken (er zijn er nog een tweetal over communicatie-onderwerpen) kwamen er in het kader van de strategische doelstelling 5 van de beleidsnota 2014-2019 Algemeen Regeringsbeleid. Daarbinnen gaat operationele doelstelling 5.2 over de toepassing van inzichten uit de sociale marketing en de gedragswetenschappen.

Op 2015-10-13 kwam het kennisdelingsnetwerk m.b.t. gedragsinzichten een eerste keer samen.

• Je vindt hier het verslag van de eerste bijeenkomst van het kennisdelingsnetwerk (pdf van 347 kB). Werden toen ook gedeeld:
• dit verslag van een sessie van de Impact Academy  (Utrecht 2015-06-08, pdf van 47 kB) en
• dit verslag van de presentatie van Pelle Guldborg Hansen op uitnodiging van Flanders Care  (waar men o.a. bekommerd is om evidence based care, Leuven 2015-06-10, pdf van 97 kB).

Op 2016-06-02 kwam het Lerend Netwerk Gedragsinzichten een tweede keer samen en luisterden we naar Kristof Rubens over zijn werk rond voeding en gedrag (pdf van 460 kB).

Voorafgaande infosessies (zonder eigen pagina)

Het Departement Kanselarij en Buitenlandse Zaken (toen nog DDAR, nu DKBUZA) organiseerde ook eerder al sessies waarin gedragsinzichten centraal stonden of aan bod kwamen. Voor het team Gedragsinzichten ontstond, werden er bovendien een aantal infosessies georganiseerd door het team Communicatiebeleid van het toenmalige Departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid (DDAR).

Op 2014-11-05 werd de hierboven aangehaalde strategische doelstelling organisatiebreed bekendgemaakt tijdens een infosessie, en

• DDAR (nu DKBUZA) bracht er toen ook deze  visuele samenvatting van de beleidsdoelstellingen  in omloop (pdf van 4,14 MB / tekeningen van Axelle Vanquaille via Visual Harvesting, eigendom van de Vlaamse overheid, vrij voor verder gebruik) ;
• dit is de  aparte poster wat betreft sociale marketing en gedragsinzichten (pdf van 809 kB / idem dito).
• Fran Bambust & Annick Vanhove gaven toen deze presentatie  (pdf van 10,1 MB) over het 7E-model  ;
• Fran Bambust deelde toen ook dit beeld over het verband tussen 7E en service design (jpg van 2,08 MB) en deze Engelstalige pagina over keuze-architectuur en het 7E-model.
• Rik Otten sprak er over CB-link (in deze context vooral interessant wat betreft belanghebbendenmanagement).
• Alain Denis, manager van Yellow Window, gaf er  deze presentatie  (pdf van 3,84 MB) over service design. Die discipline is erg relevant voor wie met gedragsinzichten bezig is omdat ze kijkt naar hoe mensen zich gedragen als ze van een bepaalde dienst of inrichting gebruik maken. In deze AgO-brochure  van 2014 (pdf van 3,65 MB) en ook hier vind je een goede introductie tot (public) service design, en uit dezelfde periode stammen deze  cases  (uit 2014, pdf van 16,64 MB). Verder vind je bij Flanders DC straffe toolboxes uit 2014 en 2011 van Namahn. Dat is een van de firma's die kan worden gecontacteerd via de (toenmalige) raamovereenkomst service design.

Op 2012-02-16 lanceerden we het Communicatiedraaiboek In vijf stappen communiceren met mensen in armoede. Dat werd gebaseerd op sociale marketing en gedragsinzichten en biedt de Vlaamse communicatie- en aandachtsambtenaren een procesflow die nog steeds relevant is. Ook de case "Verplichte kleuterparticipatie" (Onderwijs) blijft een klassieker. Het werd geschreven door Annick Vanhove van het onderzoeks- en expertisecentrum Memori in ruggespraak met Patrick Vandenberghe van de toenmalige afdeling Communicatie van het toenmalige departement Diensten voor het Algemeen Regeringsbeleid (DDAR, ondertussen DKBUZA)), in opdracht van de Koning Boudewijnstichting en voornoemde afdeling Communicatie van de Vlaamse overheid. Het Vlaams Netwerk Armoede verleende eveneens z'n medewerking onder het motto "doe het niet boven onze hoofden maar mét ons". Je vindt

• hier meer uitleg over het project en wie eraan heeft meegewerkt en hieronder
• het toenmalige persbericht en dossier (2012-02, zip van 1,05 MB)
• de toenmalige presentatie van Frank Van Swalm (communicatieverantwoordelijke Kind & Gezin) over taalstimulering en meertaligheid (pdf van 116 kB)
• de toenmalige presentatie van Mieke Santermans over bovenvermelde kleuterparticipatie-case (pdf van 2,58 MB). 

Op 2009-02-10 organiseerden we een infosessie over sociale marketing onder het motto "Overheidscommunciatie: vastgeroest in goede gewoonten?" met Boris Cruyssaert (Sensoa, praktijkcase digitale promotie) en

• Leen Lagasse, auteur van "Sociale marketing - instrument voor duurzame gedragsverandering bij grote groepen" (Gent: De Boeck 2004) ;  hier haar presentatie  (pdf, 322 kB)
• Bert Pol & Christine Swankhuisen, de auteurs van het baanbrekende boek "Nieuwe aanpak in overheidscommunicatie" (Coutinho 2008, herzien & herdrukt in 2013). Tijdens  hun presentatie  (pdf, 274 kB) "ontkrachtten ze een aantal mythen in overheidscommunicatie op basis van wetenschappelijke bevindingen en een aantal praktijkvoorbeelden, en vertelden ze onder meer waarom massamediale campagnes heel moeilijk gedragsverandering kunnen teweegbrengen" schreven we destijds.

We timmeren dus al enige tijd aan de weg.

Extra input?

Bekijk ook onze pagina's met aanbevolen lectuur of die over onderzoeksmethodes of de Gedragsverkenner of onze communicatietool.

Deze pagina werd het laatst aangepast in december 2020 ; ze is een onderdeel van de minisite https://overheid.vlaanderen.be/gedragsinzichten.