Omgaan met integriteitsdilemma's
Wil je als integriteitsactor binnen de Vlaamse overheid initiatieven nemen om medewerker binnen je departement of agentschap te sensibiliseren rond integriteit? Bespreek dan integriteitsdilemma's en organiseer dilemmatrainingen.
Wat is een dilemma?
Een dilemma is een situatie waarbij het niet duidelijk is wat je het beste zou doen om de situatie op een goede, morele manier op te lossen. De deontologische code van de Vlaamse overheid wil een houvast bieden om integer te kunnen werken en stimuleert om na te denken over wat integer werken betekent en hoe je dat in de praktijk brengt. De code stimuleert leidinggevenden en medewerkers om met elkaar in dialoog te gaan en een open gesprekscultuur te ontwikkelen. Het bespreken van dilemma’s maakt hiervan deel uit.
Voorbeelden van dilemma’s
Bij elk basisprincipe uit de deontologische code kun je een aantal gedragsvoorbeelden raadplegen:
Hoe omgaan met dilemma’s?
Bij een dilemma is er meestal geen goed of fout antwoord. Er zijn meerdere oplossingen mogelijk waarbij verschillende partijen betrokken zijn die ieder een bepaald belang hebben. Het is daarom belangrijk om bij dilemma’s een goede afweging en een doordachte keuze te maken waar je ook later achter kunt staan, mocht je keuze in vraag worden gesteld.
Hieronder vind je verschillende manieren om een doordachte keuze te maken.
- Stap 1
Dilemma’s bespreek je best eerst met collega's of met uw leidinggevende. De Vlaamse overheid stimuleert een open gesprekscultuur ook op het vlak van integriteit. Met je collega’s en leidinggevende kun je een dilemma beter vanuit verschillende standpunten bekijken en afspraken maken over hoe je in de toekomst hiermee omgaat. Het dilemmaspel kan je helpen om te spreken over dilemma's.
- Stap 2
Samen met je collega’s of leidinggevende kun je een dilemma analyseren. Je weegt daarbij af wie er allemaal betrokken partij is bij je beslissing (zowel rechtstreeks als onrechtstreeks) en wat hun belangen zijn. Dan kun je de mogelijke alternatieve beslissingen bekijken en proberen inschatten welk effect zij hebben op deze betrokkenen en hun belangen. Op basis van deze analyse kun je een meestal een goede beslissing nemen.
- analyseschema,(Word bestand opent in nieuw venster) analyseschema.doc(Word bestand opent in nieuw venster)
- begeleidende presentatie bij het analyseschema(Word bestand opent in nieuw venster), presentatie analyseschema.ppt(Powerpoint bestand)
- presentatie analyseschema.ppt(Powerpoint bestand), voorbeeldcases.doc(Word bestand opent in nieuw venster)
- voorbeeldcases(Word bestand opent in nieuw venster), HR-cases voor op site.docx(Word bestand opent in nieuw venster)
- aantal voorbeeldanalyses(Word bestand opent in nieuw venster)
- Stap 3
Je kunt een dilemma zowel bekijken vanuit je eigen standpunt als vanuit het standpunt van andere personen. Het dilemma van buiten naar binnen bekijken, stimuleert een open geest en kan helpen om af te toetsen of je beslissing verantwoord is. Om beide standpunten te testen zijn er zes proeven.
- Stap 4
Als je na overleg met je collega’s en leidinggevende en na het analyseren en testen van het dilemma, er niet uitraakt, kun je het probleem signaleren aan:
- de chef van uw leidinggevende
- de contactpersoon integriteit van uw entiteit
- de coördinator Integriteitszorg van de Vlaamse overheid: integriteit@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie)