chat-altchatcrossloginquestion-circlesearchsmileystarthumbup-downwarning
Vlaanderen
Contacteer ons
    Terug naar overzicht Stuur een e-mail

    Stuur een e-mail naar 1700, de informatiedienst voor al uw vragen aan de overheid.
    U ontvangt een kopie van uw bericht.

    Terug naar overzicht Chat met ons
    Uw chatgesprek wordt automatisch gestart zodra er een medewerker beschikbaar is.
    Even geduld, uw positie in de wachtrij wordt bepaald.

    WETGEVINGSTECHNIEK: Wijzigen wijzigings- en opheffingsbepalingen?

    1° Is het mogelijk om een al in werking getreden wijzigingsbepaling te wijzigen? 

    De wijziging van de wijzigingsbepaling zelf is alleen mogelijk als ze nog niet in werking is getreden. Zodra een bepaling tot wijziging van een oorspronkelijke tekst in werking treedt, is ze immers ogenblikkelijk uitgewerkt: als ze een vervanging, toevoeging of invoeging in de oorspronkelijke tekst betreft, wordt de inhoud van de wijzigingsbepaling onmiddellijk in de tekst opgenomen.

    Met andere woorden: zodra een wijzigingsbepaling in werking is getreden, kan ze geen nieuwe uitwerking meer hebben. Ze is vergelijkbaar met een lege doos

    Het is dus zinloos een wijzigingsbepaling die in werking is getreden op te heffen of te wijzigen: die moeite komt te laat. Alle nieuwe wijzigingen moeten rechtstreeks in de (gewijzigde) oorspronkelijke tekst zelf gebeuren.

     

    2° Kan ik een wijzigingsbepaling die nog niet in werking is getreden wijzigen of opheffen? 

    Zolang een bepaling tot wijziging van een oorspronkelijke tekst niet in werking is getreden, heeft ze nog geen gevolgen gehad. Als ze een vervanging, toevoeging of invoeging in de oorspronkelijke tekst betreft, is de inhoud van de wijzigingsbepaling nog niet in de oorspronkelijke tekst opgenomen. Als ze een opheffing in de oorspronkelijke tekst betreft, is die opheffing nog geen werkelijkheid in die tekst. Zolang de wijzigingsbepaling niet in werking is getreden, is het dus in principe mogelijk om ze te wijzigen of op te heffen.

    Een WIJZIGING van een nog niet in werking getreden WIJZIGINGSBEPALING is echter geen goede werkwijze. Het is duidelijker om een nieuwe wijzigingsbepaling op te stellen die de oorspronkelijke tekst rechtstreeks wijzigt (eventueel na de oorspronkelijke wijzigingsbepaling te hebben opgeheven als je de hele wijzigingsoperatie wilt overdoen). Rechtstreekse ingrepen in de oorspronkelijke tekst hebben twee voordelen die nauw met elkaar samenhangen: je zorgt voor transparantie door een formeel verband met het origineel te leggen en je maakt het op die manier voor alle betrokkenen eenvoudiger om werkelijk rekening te houden met de wijziging.

    Mogelijke werkwijzen om in oorspronkelijke tekst in te grijpen (in een geval waar er dus al een niet inwerking getreden wijzigingsbepaling bestaat):

    1° een nieuwe wijzigingsbepaling opstellen en de andere wijzigingsbepaling opheffen als je de hele wijzigingsoperatie wilt overdoen (zie verder), of 

    2° in de oorspronkelijke tekst ingrijpen zonder tegelijk de andere, niet in werking getreden wijzigingsbepaling op te heffen, waarbij de beide wijzigingsbepalingen dus blijven bestaan en in werking zullen treden. In dit tweede geval ga je als volgt te werk:

    a) Laat uit de inleidende zin van de nieuwe wijzigingsbepaling (die dus ook, net zoals de al bestaande wijzigingsbepaling, de oorspronkelijke tekst zal wijzigen) duidelijk blijken dat je acht slaat op die andere wijzigingsbepaling die nog niet in werking is getreden.

    b) Laat de nieuwe wijzigingsbepaling op zijn vroegst op dezelfde dag als de al bestaande wijzigingsbepaling in werking treden.

    Niets belet je om een WIJZIGINGSBEPALING OP TE HEFFEN die nog niet in werking is getreden. Let daarbij op het volgende:

    a) Laat de opheffing uiterlijk in werking treden op de dag vóór de dag van de inwerkingtreding van de wijzigingsbepaling die wordt opgeheven.

    b) Zorg ervoor dat de tekst waarbij de wijzigingsbepaling wordt opgeheven tijdig wordt bekendgemaakt, namelijk uiterlijk op de dag van de inwerkingtreding. Zo niet, zal de opheffing geacht worden terugwerkende kracht te hebben en zal de vraag rijzen of de terugwerking wel aanvaardbaar is.

     

    3° Hoe kan ik ervoor zorgen dat een wijzigingsbepaling geen gevolgen heeft?

    De methode om ervoor te zorgen dat een wijzigingsbepaling geen gevolgen heeft, verschilt naargelang die bepaling al dan niet in werking is getreden.

    1. Is de wijzigingsbepaling nog niet in werking getreden, dan kun je de uitwerking ervan voorkomen door haar op te heffen. Let daarbij op het volgende:

    a) Laat de opheffing uiterlijk in werking treden op de dag vóór de dag van de inwerkingtreding van de wijzigingsbepaling die wordt opgeheven;

    b) Zorg ervoor dat de tekst waarbij de wijzigingsbepaling wordt opgeheven, tijdig wordt bekendgemaakt, namelijk uiterlijk op de dag van de inwerkingtreding. Zo niet, zal de opheffing geacht worden terugwerkende kracht te hebben en zal de vraag rijzen of de terugwerking wel aanvaardbaar is.

    2. Is de wijzigingsbepaling wel al in werking getreden, dan kun je op twee manieren haar uitwerking ontnemen:

    a) Ofwel trek je de wijzigingsbepaling in. In dat geval wordt de wijzigingsbepaling met terugwerkende kracht afgeschaft, zodat ze geacht wordt nooit te hebben bestaan en nooit uitwerking te hebben gehad.

    b) Ofwel wijzig je de oorspronkelijke tekst door hem de inhoud terug te geven die hij had voordat de wijzigingsbepaling in werking was getreden en laat je die wijziging terugwerken tot de datum van de inwerkingtreding van de oorspronkelijke wijzigingsbepaling. Bijvoorbeeld: stel dat een paragraaf is vervangen door een nieuwe paragraaf. Het is dus mogelijk om de nieuwe paragraaf opnieuw te vervangen door de oorspronkelijke paragraaf, en wel met terugwerkende kracht tot op het moment van de inwerkingtreding van de oorspronkelijke wijzigingsbepaling. Daardoor wordt de oorspronkelijke wijziging ongedaan gemaakt.

    Intrekken (optie a): in de praktijk is intrekking weliswaar eenvoudig, maar toch niet aan te raden. Aangezien daardoor geen uitdrukkelijk verband met de oorspronkelijke tekst wordt gelegd, kan de intrekking onopgemerkt blijven voor de rechtsonderhorige en voor de samenstellers van geconsolideerde teksten. Met andere woorden: wijzig liever meteen de oorspronkelijke tekst. Op die manier is je ingreep doorzichtig en maak je het voor alle betrokkenen eenvoudiger om werkelijk rekening te houden met de wijziging. Ga in elk geval eerst na of de geplande terugwerking juridisch aanvaardbaar is.

     

    4° Hoe kan ik ervoor zorgen dat een opheffing geen gevolgen heeft? 

    1.  Is de opheffingsbepaling nog niet in werking getreden, dan kun je de uitwerking ervan voorkomen door ze op te heffen. Let daarbij op het volgende:

    a) Laat de nieuwe opheffingsbepaling uiterlijk in werking treden op de dag vóór de dag van de inwerkingtreding van de oorspronkelijke opheffingsbepaling.

    b) Zorg ervoor dat de (nieuwe) tekst waarbij de oorspronkelijke opheffingsbepaling wordt opgeheven, tijdig wordt bekendgemaakt, namelijk uiterlijk op de dag van de inwerkingtreding. Zo niet, zal de opheffing geacht worden terugwerkende kracht te hebben en zal de vraag rijzen of de terugwerking wel aanvaardbaar is.

    2.  Is de opheffingsbepaling wel al in werking is getreden, dan kun je haar uitwerking voorkomen door de opgeheven tekst met terugwerkende kracht te herstellen tot de datum van de inwerkingtreding van de opheffingsbepaling, op voorwaarde dat terugwerking toegestaan is.

    Door een opheffingsbepaling op te heffen, herleeft de opgeheven tekst niet, tenzij de opheffingsbepaling wordt ingetrokken (en dus wordt afgeschaft met terugwerkende kracht tot de datum van de inwerkingtreding).

     

    5° Kan een wijzigingsbepaling in werking treden vóór de niet-wijzigende bepaling die ze wijzigt?

    > Een wijzigingsbepaling die een niet-wijzigende bepaling wijzigt die nog niet in werking is getreden, kan nooit in werking treden vóór die niet-wijzigende bepaling. Er wordt hier uitdrukkelijk gesproken over een 'niet-wijzigende' bepaling die wordt gewijzigd, omdat de wijziging van een wijzigingsbepaling geen goede werkwijze is (zie punt 2° hierboven). 

    > Mogelijke situaties:

    a) De bepaling die wordt gewijzigd heeft een inwerkingtredingsdatum.

    De wijzigingsbepaling kan en mag niet in werking treden vóór die vastgestelde datum. Daarvoor kan gezorgd worden door ofwel een specifieke bepaling van inwerkingtreding in het ontwerp op te nemen, ofwel door de bekendmaking van de wijzigende tekst in het Belgisch Staatsblad af te stemmen op de datum van de inwerkingtreding van de bepaling die wordt gewijzigd.

    b) De bepaling die wordt gewijzigd heeft nog geen inwerkingtredingsdatum.

    De inwerkingtreding van de wijzigingsbepaling zal in deze gevallen in principe altijd uitdrukkelijk geregeld moeten worden. Immers als je een wijzigingsbepaling volgens de gebruikelijke regels (tien dagen na de bekendmaking in het Belgisch Staatsblad) in werking laat treden, terwijl de te wijzigen bepaling zelf nog niet in werking is getreden omdat de datum van de inwerkingtreding bijvoorbeeld nog door de regering moet worden bepaald, is de kans groot dat de wijziging in werking treedt vóór de te wijzigen bepaling. 

    Als de bepaling die wordt gewijzigd nog geen inwerkingtredingsdatum heeft, kun je bijvoorbeeld, als uitzondering op de regel dat de datum van de inwerkingtreding in de tekst zelf moet staan of uit de tekst zelf af te leiden moet zijn (zie punt 231, 2°, omzendbrief Wetgevingstechniek), de inwerkingtreding van de wijzigingsbepaling vaststellen door te verwijzen naar de inwerkingtreding van de te wijzigen bepaling . Mogelijke formules zijn:

    i) als artikel y de wijzigingsbepaling is en artikel x de bepaling die wordt gewijzigd (en dus nog niet in werking is getreden):

    "Artikel y treedt in werking op de dag van de inwerkingtreding van artikel x van het decreet van ….”

    ii) als er een reeks wijzigingsbepalingen zijn van verscheiden artikelen die nog niet in werking zijn getreden (artikel a en b zijn in dit voorbeeld de wijzigingsbepalingen):

    "Dit decreet treedt in werking op ..., met uitzondering van:

    1° artikel a, dat in werking treedt op de dag van de inwerkingtreding van artikel x van het decreet van ....;

    2° artikel b, dat in werking treedt op de dag van de inwerkingtreding van artikel y van het decreet van ...;

    enzoverder."

     

    CONTACT

    Steketee Björn (bjorn.steketee@vlaanderen.be) (Departement Kanselarij en Buitenlandse Zaken) of wetgevingstechniek@vlaanderen.be